Keuzelijst 2022-2023

Een man leeft in totale eenzaamheid in een verlaten bergdorp. Maar elke nacht, op hetzelfde uur, verschijnt er een mysterieus lichtje aan de andere kant van de vallei. Wat is het? Iemand in een ander verlaten dorp? Een vergeten straatlantaarn? Als hij uiteindelijk op onderzoek uitgaat, vindt hij een jonge jongen die ook alleen woont, in een huis midden in het bos. Er ontwikkelt zich een bijzondere verwantschap tussen de man en het jongetje. Maar wie is dit kind echt? Het verhaal wordt langzaam opgebouwd, het is ontroerend, magisch en mysterieus, heel mysterieus. Het lijkt wel of er sprake is van twee parallelle werelden. Of een geleidelijke overgang van de ene naar de andere wereld? Of….? Iedereen zal iets anders uit dit verhaal kunnen halen, een garantie voor een interessante bespreking. En het is prachtig geschreven, je bent waar de verteller ook is…

Links genoemd in de leeswijzer:
Recensies

• Arijs, Marijke: ‘Moederziel alleen’. In: De Standaard, 24 oktober 2020.
• Jansen, Monica: ‘Antonio Moresco: Het lichtje in de verte’. Op: Mappalibri.be, december 2020.
• Nooij, Marjon: ‘Het grensgebied tussen schemer en duister’. Op: Tzum.info, 13 december 2020.
• Verplancke, Marnix: ‘Berichten uit een stervende wereld’. In: Knack, 16 september 2020.

Overig

• De vertaalster over het boek; Wielink, Nini: ‘Een onbezonnen daad? Over La lucina: Het lichtje in de verte’. Op: Letterenfonds.nl, mei 2021.

De uitgever Thomas G. besluit een zeer controversiële roman uit te brengen, waarop hij zeer heftige reactie op de sociale media krijgt. Een aantal maanden later overlijdt Thomas door zelfmoord? Zijn familie blijft verbijsterd achter. Een journalist wil de affaire tot het bot uitzoeken en hij zoekt contact met de familie van Thomas en zijn medewerkers. Bij dit onderzoek komt hij tot de ontdekking dat iedereen op een verschillende wijze met dit verlies en deze affaire omgaat. De roman schetst een beeld van de huidige cancelcultuur. Wat doet dit met de beklaagden en hun familie? In hoeverre wordt je beoordelingsvermogen beïnvloed door de sociale media?

Links genoemd in de leeswijzer:

• Rob Schouten: ‘Nelleke Noordervliet jongste roman over de rel rond een fout manifest kent nuance én vaart’. In: Trouw, 19 september 2020
• Marjolijn De Cocq: De val van Thomas G. Van Nelleke Noordervliet: ideeën over de kwetsuren van deze tijd’. In: Het Parool, 4 september 2020
• Femke Essink: ‘Achter het worteltje aan. In De val van Thomas G. laat Nelleke Noordervliet links en rechts op elkaar botsen. Een confrontatie die wat voorspelbaar uitpakt’. In: De Groene Amsterdammer, 30 september 2020.
• Jelle van Riet: ‘Mijn idealen hangen aan mij als zeepokken aan een oude schuit’. In: De Standaard, 19 september 2020
• Thomas van Veen: 'Alles zeggen is een grote fout'. In: NRC, 4 september 2020

Arghavan, geboren in Iran, woont in Amsterdam waar ze een tweedehandswinkel heeft. Voor haar is het inkopen en verkopen van tweedehands goederen meer dan handel. Ze bedenkt en schrijft verhalen bij wat ze verkoopt. Ze voelt zich eenzaam in Nederland, mensen zijn niet zo toegankelijk als in haar geboorteland. In haar ogen zijn ze allemaal eenzaam en verbergen ze dat als onder een kleurig kleed. Haar contacten beperken zich tot Anna, die haar danskleding bij Arghavan koopt en Johan, een al wat oudere man die haar 'lieve dame' noemt en met wie zij de liefde voor bomen deelt. Ook is er Mees, de muzikant op wie ze verliefd wordt en met wie ze probeert een relatie op te bouwen. Bomen als metafoor voor wat het leven allemaal veroorzaakt: verdriet, heimwee, liefde… schitterende beelden met een verstillende uitwerking op de lezer. Daarnaast een interessante kijk op de Nederlandse samenleving.

Links genoemd in de leeswijzer:
Recensies

• Dirk Vandenberghe: De hemel is altijd paars van Sholeh Rezazadeh: een andersvoelende in de polder’. In: De lage landen, 23 juni 2021.
• Marjolijn de Cocq: ‘Schrijver Sholeh Rezazadeh: Iran en Nederland zijn tegenovergestelde werelden’. In: Het Parool, 20 maart 2021.
• Pieter van de Walle: ‘Eenzaamheid is de prijs’. In: De Reactor, 11 november 2021.
• Samira Ataei: ‘Eenzaamheid is de prijs’. In: De Standaard, 22 januari 2022.
• Website van Sholeh Rezazadeh zelf.

Interviews

• Annemieke Bosman: ‘Het gesprek’. In: Opium, NPO Radio 4, 12 maart 2021.
• Annemieke Leclaire: ‘Het gesprek dat Sholeh Rezazadeh weer op het goede spoor zette’. In: Financieel Dagblad, 2 juli 2021.
• Rinskje Koelewijn: ‘Interview: ‘in mijn eigen taal kan ik niet zeggen: mijn vader is verslaafd’’. In: NRC Handelsblad, 12 maart 2021.

Het verhaal speelt zich af in 1944 in een plaatsje in de Eifel. Terwijl de bommenwerpers elke nacht overvliegen, moet de ontslagen epileptische leraar Arimond zich proberen in leven te houden. Hij scharrelt enigszins de kost bijeen door het houden van bijen. Het houden van bijen heeft hij geleerd van zijn vader, die het op zijn beurt ook van zijn voorouders heeft geleerd. Door het verplaatsen van bijenkasten heeft hij een manier gevonden om vluchtelingen over de grens naar België te brengen. Dit verhaal is gebaseerd op werkelijke gebeurtenissen. De hoofdpersoon, een zeer intrigerend personage, wordt op een indirecte en een indringende manier beschreven in het boek. Je krijgt een goed idee van het dagelijks leven in dit kleine dorpje.

Links genoemd in de leeswijzer:

• Winterbijen is: ‘een literair meesterwerk’[….]’ toont de verschrikkelijke alledaagse werkelijkheid in een periode die in alle opzichten dramatisch en gevaarlijk is.’ Hebban.
• Winterbijen is: ‘een zijdelingse oorlogsroman over zoveel meer, en vooral bijen.’ De leesclub van alles.
• ‘Een lied van hoger honing’. ‘De hoofdpersoon is een antiheld.‘[…] ‘prachtige ode aan misschien wel het nuttigste insect van ons ecosysteem. Literair Nederland.

Drie broers, Benjamin, Pierre en Nils keren terug naar het vakantiehuis om daar de as van hun overleden moeder uit te strooien. Twintig jaar geleden hebben ze hier iets meegemaakt dat hun leven ingrijpend beïnvloedde. In de dag die ze nu met elkaar meemaken ontvouwt zich hun verleden. Bij het lezen bekruipt je steeds het gevoel dat er meer aan de hand is. Dan, aan het verrassende einde van het boek valt alles op zijn plaats.

Links genoemd in de leeswijzer:

• Miriam Piters: ‘Recensie: Alex Schulman – De overlevenden’ op de website Tzum.info, 13 mei 2021. Laatst geraadpleegd: 23 maart 2022.
• Roos van Rijswijk: ‘Een zomerhuisje met een gruwelijke geschiedenis’. Op de website van NRC Handelsblad, 3 juni 2021. Laatst geraadpleegd: 23 maart 2022.
• Q&A met schrijver Alex Schulman, auteur van De overlevenden op het YouTubekanaal van uitgeverij De Bezige Bij

In Setagaya, een populaire wijk van Tokio, is een flatgebouw rijp voor de sloop. De meeste huurders zijn al vertrokken en het gebouw maakt een desolate indruk. Taro woont er sinds hij van zijn vrouw is gescheiden en is een van de weinigen die er nog wonen.Wanneer Taro op een dag de jonge vrouw van debovenverdieping,Nishi, naar het huisernaast ziet staren, ontstaat er een sterke band tussen beiden. Het is het begin van regelmatige ontmoetingen waarin Nishi verhaalt over haar fascinatie voor het hemelsblauwe huis met tuin aan de overkant dat ooit bewoond werd door een bekende regisseur en een actrice die ze kent uit het fotoboekLentetuin. Ook Taro raakt langzaam maar zeker gefascineerd door het hemelsblauwe huis en haar voormalige bewoners.Terwijl wereldstad Tokio zichzelf razendsnel vernieuwt, leiden twee anonieme bewoners een haast verstild leven. Lentetuin is een subtiele vertelling over vriendschap en verlies.

Links genoemd in de leeswijzer:

• Erik de Rooy: ‘Uitzicht op een huis met tuin’. In: Literair Nederland, 21 september 2020
• Gudrun de Geyter: ‘Lentetuin van Tomoka Shibasaki’. In: Klara, 18 augustus 2020
• Via bovenstaande link kun je een vier minuten durende radio opname beluisteren over het boek.
• Lode Vanoost: ‘Een rustige leespauze in dit drukke bestaan’. In: Dewereldmorgen.be, 4 augustus 2020
• Kim ter Beke: ‘Lentetuin door Tomoka Shibasaki’. In: Vrouwenbibliotheek, oktober 2021

In Herkomst vertelt Stanisic hoe hij in ’92 met zijn ouders uit Bosnië-Herzegovina vlucht voor de oorlog. Hoe is het om als vluchteling te leven? Waar hoort hij thuis? Wat is herkomst precies? Een familiegeschiedenis die symbool staat voor een van de roerigste periodes in de moderne geschiedenis. Een fonkelend en rijk boek: geestig en cabaretesk, politiek, melancholisch en autobiografisch. Winnaar van de prestigieuze Deutscher Buchpreis én van de Europese Literatuurprijs 2021. Bijzonder is het spel met de afloop; die is naar believen van diegene die het boek leest.

Links genoemd in de leeswijzer:

• Marjolijn de Cocq:  Schrijver Sasa Stanisic: ‘Ik voel me een indirecte profiteur’, in: Het Parool, 1 november 2020

Shuggie woont tussen de jaren 1981 en 1989 in Glasgow in een sociale huurwoning, aanvankelijk met de gehele familie inclusief zijn grootouders, daarna alleen met zijn drankzuchtige moeder Agnes. Uiteindelijk belandt hij op zijn vijftiende moederziel alleen in een pension. Hij adoreert zijn knappe en aanvankelijk nog elegant geklede moeder, probeert op haar te letten en neemt haar in bescherming maar moet toezien hoe zij steeds verder afglijdt in haar zoektocht naar mannen en drank. De roman geeft een indringend beeld van het soms mensonterende leven in Glasgow na de sluiting van de mijnen. Stuart heef tien jaar geschreven aan zijn debuut. Beklemmend, wanhopig maar een meesterwerk dat terecht is bekroond met de Man Booker Prize 2020.

Links genoemd in de leeswijzer:

• Alex Preston: ‘Shuggie Bain by Douglas Stuart review – lithe, revelatory debut’. In: The Guardian, 9 augustus 2020
• Hans Bouman: ‘Booker Prize-winnaar Douglas Stuart: “Alleen over mezelf wil ik niet schrijven. Ik heb meer vrijheid nodig”’. In: de Volkskrant, 29 januari 2021
• Joris Belgers: ‘Douglas Stuart schrijft over de onvoorwaardelijke liefde van een zoon voor zijn alcoholische moeder’. In: Trouw, 30 januari 2021
• Kim Saris: ‘Hoop was nog nooit zo schaars’. Op: 8weekly.nl, 29 maart 2021
• Marnix Verplancke: ‘Recensie Shuggie Bain’. Op: De Leesclub van Alles, 19 februari 2021
• Sonja Schulte: ‘Een roman met een grote waardigheid’. Op: Atheneum.nl, 11 januari 2021
• Thomas Heerma van Voss: ‘Als een grote jongen.’ In: De Groene Amsterdammer, 17 februari 2021

De Roemeense Alina leidt als ongehuwde moeder bij haar ouders een armoedig leven. Door haar achterneef wordt zij overgehaald om op Sicilië op een tomatenplantage te gaan werken. Ze neemt haar elfjarige zoon Lucian mee. Het tweetal wordt ondergebracht in een krot en het werk is zwaar en smerig. Omdat de tomaten op de veiling maar weinig opbrengen, neemt haar baas vrouwen in dienst. Die nemen genoegen met minder loon. Hij buit zijn werkneemsters op allerlei manieren uit. Alina probeert het krot op te knappen en legt een tuintje met bloemen aan. Ze wil voor Lucian een goede moeder zijn en haar zelfrespect bewaren. Lucian sluit intussen vriendschap met twee jongens uit de omgeving met heel verschillende achtergronden. Waar het verhaal van zijn moeder uitzichtloos is, gloort er in zijn verhaal hoop op een betere toekomst. Een roman over arbeidsmigratie onder erbarmelijke omstandigheden, een ontroerende jongensvriendschap, moederschap. Spannend verhaal in beeldrijke, kernachtige taal.

Links genoemd in de leeswijzer:
Recensies

• Anne Sluijs, ‘Blijven gaan, knielen, planten, sleuren, kruipen, staan.’ In: De Reactor, 3 februari 2021
• Judith Eiselin, ‘Ze doen wat veel jongens doen: hutten bouwen, zwemmende meisjes begluren.’ In: NRC Handelsblad, 3 december 2020
• Kaj Peters, ‘Op het ritme van Siciliaanse protestzang.’ In: hebban, 17 oktober 2021
• Lorenzo Tondo en Annie Kelly, ‘Raped, beaten, exploited: the 21st-century slavery propping up Sicilian farming.’ In: The Guardian, 12 maart 2017
• Marnix Verplancke, ‘Oogst, Roemeense vrouwen op Sicilië.’ In: De Leesclub van Alles, 1 december 2020
• Sarah Vandoorne, ‘Italiaanse pomodori aka slaventomaten.’ In: Eos Tracé, 15 juli 2017
• Yolanda Entius, ‘Toch een bloementuin (naast het afval).’ In: Trouw, 29 november 2020

• Casper Schaaf, ‘Interview: Sien Volders over haar schrijverschap en haar nieuwste roman Oogst.’ In: Tzum, 5 mei 2021
• Sanne Schelfaut, ‘Italiaanse misstanden achter blikje tomatenpuree: Nederlandse winkels grijpen in.’ In: AD, 13 januari 2022

In dit debuut vertelt deze jonge Nederlandse schrijfster de geschiedenis van haar Oekraïense familie. Lisa’s grootmoeder Aleksandra werd op achttienjarige leeftijd, net als ruim een miljoen andere Sovjetmeisjes, tijdens de Tweede Wereldoorlog gedeporteerd naar Duitsland om als ‘Ostarbeiterin’ te gaan werken in de oorlogsindustrie. Na de oorlog kwam ze met haar Nederlandse man en twee kinderen in ons land terecht. Lisa hoort dit verhaal pas goed op haar drieëntwintigste en gaat dan een reis maken naar de geboortegrond van haar grootmoeder in Oost-Oekraïne. In haar verbeelding komt ze daar haar overgrootvader Nikolaj tegen, een Don Kozak, die in 1953 is overleden en zijn dochter na haar deportatie nooit meer heeft gezien. Samen met hem gaat Lisa op zoek naar haar neef Kolja, die tijdens een nieuw politiek conflict werd vermoord. Lisa Weeda heeft de zoektocht die ze maakt op weergaloze wijze opgeschreven, vol inlevingsvermogen, fantasie en verrassend vertelplezier.

Links genoemd in de leeswijzer:
 

• Jellie Brouwer: ‘Lisa Weeda, schrijver & programmamaker’. In Kunststof (podcast), 27 oktober 2021.
• Judith Eiselin: ‘Een roman als een koortsdroom met KGB-verhoorkamers, Stalin en kozakken in Oekraïne’. In: NRC, 2 december 2021.
• Laura de Jong: ‘Het literair talent van 2022 is Lisa Weeda: “Ik ben kapotgegaan voor dit boek”’. In De Volkskrant, 28 december 2021.
• Coen Peppelenbos: ‘Recensie: Lisa Weeda – ‘Aleksandra’. Op tzum.nl, 8 januari 2022.
• Thomas de Veen: ‘Lisa Weeda: “Ik heb huilend achter mijn laptop gezeten toen ik de scène schreef over die vermoorde oom”’. In NRC, 6 januari 2022.
• Lisa Weeda vertelt over haar debuutroman Aleksandra, een zoektocht naar haar Oekraïense familiegeschiedenis die nu rap ingehaald wordt door de werkelijkheid’. In De Bezige Bij Podcast, 31 maart 2022.

Schrijfster Karlijn heeft bij haar thuis een interview over haar romandebuut met tv-journaliste Hanna. Ze hebben meteen een klik en voelen zich tot elkaar aangetrokken. Door toeval komt op diezelfde dag Karlijns vriend om bij een verkeersongeluk. Als Karlijn niet de deur had dichtgetrokken zonder de sleutel mee te nemen, was hij die niet op de fiets komen brengen. De uitzending van het tv-interview en de begrafenis zijn ook op dezelfde dag. Er volgt nu voor Karlijn een verwarrende periode van gevoelens van schuld en rouw, maar ook van vreugde over de nieuwe verliefdheid. En dan is er ook nog haar uitgever, die erop aandringt dat ze haar verhaal opschrijft. Stilistisch sterk boek, waarin met weinig woorden veel wordt gezegd. Ingetogen, geraffineerd, indringend.

Links genoemd in de leeswijzer:
 

• Sebastiaan Kort: ‘Dit hypnotiserende boek is de vrucht van een gerijpt meesterschap.’ In: NRC Handelsblad, 7 mei 2021.
• Christiaan Weijts: ‘Weggegumd.’ In: De Groene Amsterdammer, 12 mei 2021.
• Coen Peppelenbos: ‘Recensie: Robbert Welagen, Raam, sleutel.’ In: Tzum, 15 mei 2021.
• Simon Dequeker: ‘21 vragen aan… Robbert Welagen.’ In: De Groene Amsterdammer, 5 september 2021.
• Thomas de Veen: ‘Voor de duur van het boek wil ik iemand anders zijn.’ In: NRC Handelsblad, 29 juli 2021.
• Sander Becker: ‘Schrijver Robbert Welagen: rouw en verliefdheid liggen dichter bij elkaar dan je zou denken.’ In: Trouw, 6 mei 2021.